لکه سرخ بزرگ نام بزرگترین توفان عظیم چرخان در سطح سیاره مشتری است. این توفان در راستای کمربندها و منطقههای مشتری جریان دارد.
رنگ این لکه در سالهای اخیر، نارنجی سوخته کمرنگ شده است.
این لکه در اصل یک توفان واچرخندی(آنتی سیکلون) دائمی در ناحیه ۲۲ در جنوب استوای مشتری است که دست کم ۱۷۷ سال است که وجود دارد و احتمالاً ۳۴۲ سال دیگر نیز ادامه خواهد داشت.
بزرگی این توفان به گونهای است که آن را میتوان با تلسکوپ از زمین دید. احتمالاً نخستین کسی که آن را مشاهده کرد جووانی دومنیکو کاسینی بود که آن را در سال ۱۶۶۵ توصیف کرده است. این لکه در همه تاریخ مشاهدهاش سرخرنگ بوده به جز مدت کوتاهی در میانههای دههٔ ۱۹۷۰ میلادی. این لکه توسط رابرت هوک در سال ۱۶۶۴ میلادی کشف شد
لکهی سرخ بزرگ میبایست پس از چند دهه ناپدید میشد ولی چند صد سال است که پایدار مانده است. عوامل زیادی میتوانند موجب از بین رفتن گردبادهای بزرگ مانند این لکه شوند. به طور مثال امواج و تلاطمهایی که در اطراف طوفان وجود دارند موجب تضعیف انرژی بادهای آن میشوند. طوفان با تابش گرما نیز تضعیف میشود. افزونبر آن، لکهی سرخ بزرگ بین دو جریان قدرتمند جوّی مشتری قرار دارد که در جهت خلاف یکدیگر جریان دارند و میتوانند موجب کاهش چرخش این لکه شوند.
نکته جالب دیگر مربوط به بزرگی این لکه و آب رفتن آن می باشد. حدود ۲۰۰ سال پیش اخترشناسان به این نتیجه رسیدند که لکه سرخ رنگ مشتری ۴۰ هزار کیلومتر عرض و ۱۴ هزار کیلومتر درازا دارد.
از آن زمان به بعد وسعت این لکه کمتر شده به طوریکه کاوشگر ویجر در دهه ۷۰ میلادی عرض آن را ۲۳ هزار کیلومتر نشان داد. تلسکوپ فضایی هابل نیز در سال ۱۹۹۵ عرض این لکه را ۲۱ هزار کیلومتر و بار دیگر در سال ۲۰۰۹ در حدود ۱۸ هزار کیلومتر نشان داد. جالب اینجاست که سال گذشته باز هم هابل عرض این لکه را اندازه گیری کرده و آن را ۱۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر تخمین زد.
حالا برای اینکه درک بهتری از بزرگی این لکه داشته باشید کافی است بدانید عرض زمین ۱۲ هزار و ۷۴۲ کیلومتر است. این یعنی لکه سرخ رنگ مشتری هنوز آنقدر بزرگ است که زمین را در خود ببلعد
درباره این سایت